Świąteczny słowniczek

Wiemy z doświadczenia, że komunikacja czesko-polska czasami może być utrudniona, jeżeli rzadko bywało się w Czechach lub z czeskiej kinematografii zna się tylko ukochanego Krecika, który poza wyrażeniem emocji i uroczym ahoj nic więcej nie mówił. Rozumiemy także, że nie każdy zna angielski, dlatego zachęcamy do wspólnej krótkiej nauki języka czeskiego, by jeszcze lepiej poczuć klimat Jarmarku Świątecznego w Ostrawie.

W Ostrawie spokojnie można mówić po polsku, wielu Czechów rozumie język polski, ponieważ, za młodu oglądali polskie filmy i seriale, a teraz często jeżdżą do Polski na zakupy lub nad morze. Dzięki temu Czesi częściej rozumieją Polaków niż Polacy Czechów. Dlatego, żeby ułatwić komunikację czesko-polską stworzyliśmy ten mały słowniczek, który może się przydać podczas Jarmarku Świątecznego w Ostrawie.

Parę zasad języka czeskiego

„Dziwne znaczki”

Pierwsze co rzuca się w oczy Polakom to „te dziwne” kreseczki i ptaszki. Ta kreseczka to délka, czyli iloczas (język polski posiadał iloczas do XVI w.). Znaku tego nie można mylić to z akcentem, który w języku czeskim jest stały (tak samo jak w języku polskim). Znak ten informuje, że litra jest długa, czyli jej wymowa trwa około dwa razy dłużej, niż normalnie. W regionie Ostrawy tej długości się prawie nie wymawia, ale w Pradze już tak i można do wyraźnie usłyszeć. Wymawianie długości ma wpływa na komunikacje czesko-polską. Z reguły szybciej w języku polskim dogadamy się w Ostrawie niż w Pradze.

Ważna uwaga! Czeski posiada również długie O, czyli Ó, ale nie wymawia się go jak U, tylko właśnie długie O. Jeszcze jednym znakiem długości jest kroužek, czyli kółko. Występuje ono tylko nad literą Ů.

Drugi znak to háček, czyli haczyk. Występuje on w takich literach jak Č Ď Ě Ň Ř Š Ť Ž. Są to znaki, które można powszechnie znaleźć w krajach słowiańskich np. w Chorwacji, Słowacji I Słowenii. Język polski jako jedyny wśród tej grupy językowej zachował dwuznaki. Tak więc Č to CZ, Š to SZ, Ř to RZ a Ž to Ż. Haczyki w języku czeskim oznaczają również miękkość, tym samym Ď czytamy jako DI, Ň jako Ń a Ť jako TI, zbliżone wymową do polskiego Ć. Występuje również znak Ě, nie zmiękcza on E, ale to co jest przed nim np. PĚ, czyli PIE, BĚ, czyli BIE, VĚ, czyli WIE. Jeżeli występuję połączenie MĚ, czytamy to jako MNIE.

Wymowa

Kolejną ciekawostką jest wymowa Ř, jest to najtrudniejsza do wymówienia głoska występująca w języku czeskim i oznacza spółgłoskę drżącą dziąsłową podniesioną. Jest to dźwięk pomiędzy Ż a R.

Język czeski posiada również H i CH, jednak rozróżnia je na dźwięczne i bezdźwięczne. CH jest bezdźwięczne i wymawia się je tak samo jak w języku polskim. H jest dźwięczne i wymawia się je tak samo jak CH tylko gardłowo. Głoskę tą można usłyszeć w polskim słownie niechybnie, gdzie CH wymawiane jest bezdźwięcznie. Różnica w wymowie H i CH jest ważna, ponieważ na przykładzie czeskich słów chlad i hlad to jak wymówimy to CH lub H będzie oznaczało albo chłód albo głód.

Również ciekawą sprawą jest fakt, że w XV w. Czesi „pozbyli się” G i w jego miejscu właśnie wstawili H, dlatego truskawka to jahoda, a nie jagoda. G występuje tylko w wyrazach obcego pochodzenia, jak np. jogurt.

Podwójne lub proste W

W języku czeskim używa się tzw. jednoduchého ve, czyli zamiast W pisze się V. Jest to ta sama głoska co polskie W, a literę W używa się tylko w wyrazach obcego pochodzenia np. Whisky.

Oczywiście język czeski skrywa jeszcze wiele ciekawostek, które gorąco zachęcamy odkrywać, najlepiej w Ostrawie!

Słowniczek polsko-czeski

Brakuje Ci jakiegoś słowa? Napisz do nas!

• E-mail: visit@ostravainfo.cz
• Messenger: Visit Ostrava PL
• Instagram: visit_ostrava_pl
• WhatsApp